happy new year, pleisters en pillen

afgelopen zondag hebben we hier in Nepal nieuwjaar gevierd. En dit jaar viel dat samen met little Daasai. Daasai is een groot festival in oktober, er wordt dan 15 dagen lang door de hindoes gefeest. En zo ongeveer een half jaar eerder hebben ze1 dag de kleine versie.

Ik zou die dag eigenlijk in Pokhara zijn maar het werd al snel duidelijk dat ik daarmee mijn familie erg teleur zou stellen. Dus zondagochtend om 6 uur op om met de bus terug naar mijn dorp te gaan. Toen ik thuis aankwam volgde een verassing, mijn beide broers Hari en Balaram waren verdwenen,terwijl zij nou juist zo hadden gevraagd om thuis te komen. Weer een aardig voorbeeld van de nepaleese (mannen) cultuur. Maar Amaa was erg blij dat ik was gekomen en stond met veel gebaren op het gedrag van haar andere zoons te schelden. Om 11 uur waren mijn zussen Jyoti en Saanti (de vrouw van Balaram) klaar met omkleden, want op zo'n dag moet de mooiste sari aan en vertrokken we met nog wat andere dames naar de tempel van Kaskikot. Dat plaatsje ligt op zo'n uur bergop lopen vanuit ons dorp, en de tempel zelf bovenop de berg. Naarmate je dichterbij komt wordt het steeds drukker, en kwamen we steeds langzamer vooruit, omdat Jyoti en Saanti steeds bekenden tegenkwamen en er dan uitgebreid bjigepraat moet worden. Ook veel families uit mijn dorp waren op weg naar de tempel, en veel kinderen vonden het natuurlijk fantastisch om hun leraar op die dag te zien. Dus veel 'good morning sir's' en wat beleefde woorden met de ouders.

Vlak voordat je bij de tempel komt is er een mooi vlak uitzichtspunt. Dat stond die dag helemaal vol, iedereen op zijn mooist gekleed en vooral veel waterijsjes eten. Dat laatste heb ik maar overgeslagen. Zover ik kon zien was ik de enige 'blanke' op deze plek. Ook hier wordt weer druk gekletst, eenkwestie van zien en gezien te worden, en familie uit andere nabijgelegen dorpjes te ontmoeten. Hier moet je ook je schoen uitdoenen voor het laatste stukje stenen trap naar de tempel. En die was inmiddels donkerrood van het bloed van alle geofferde kippen die vervolgens in een zakje mee naar huis worden genomen. Dus vooral proberen wat droge plekjes te vinden om te lopen. De tempel heeft twee offerplaatsen, een grote voor koeien/buffels en geiten en een klein tempeltje voor de kippen. En daaromheen staat het vol met mensen die geen moment willen missen. Toen wij boven kwamen lagen er nog twee koeien na te bewegen. Daarna wordt er muziek gemaakt, lopen de priesters een paar rondjes om de offerplaats en gaan zich vervolgens voorbereiden op de volgende sessie.

De combinatie van de ligging, de sfeer en veel bekende mensen maakte dit wel een heel bijzondere plek. Voor mijzelf daardoor indrukwekkender dan het beroemde Manakamana waar we eerder met de vrijwilligers naar toe zijn gegaan. En een speciale dag om met mijn zussen te delen. Op de terugweg kwamen die natuurlijk weer veel familie en studentes van hun school tegen, en ben ik volgens uitgebreid besproken en wel een paar keer 'uitgehuwelijkt'. Wat ergleuk werkt is als de dames druk aan het kletsen zijn je naar hun om te draaien en Kere te roepen. Dat is een soort 'wat?' in het nepalees. Vervolgens is het een en al gebloos en gegiechel. Maar door al dat geklets kwamen we langzaam vooruit en werden we vlak voor ons dorp door een heftige onweersbui overvallen. Dus ondanks de paraplu binnen drie minuten doorweekt. En op het einde van zo'n bui volgt er altijd hagel, die soms wel erg groot dreigt te worden en dan is het erg wijs om snel een goede boom of afdak te vinden.

Toen mijn broers vlak voor het avondeten thuiskwamen maar eens een goed gesprek gevoerd. Ik heb ze geprobeerd uit te leggen dat ik erg 'sad' was omdat ik veel moeite had gedaan om terug te komen, op hun verzoek, en zij er tussenuit gepeerd waren. Na veel draaikonterij, vooral van Hari (die heeft echt geen ruggengraat!) werden de gezichten droevig en werd er uitgebreid spijt betuigd. Balaram, de tweede zoon is slimmer en heeft meer karakter, die zei meteen i'm very sorry (hij had ook een reden, want hij had als waarnemer bij de verkiezingen gewerkt en moest het verslag gaan ondertekenen). En ze willen nu graag dat ik hun meer van onze cultuur leer. Nou bro's, maak je borst maar nat dan, want you ain't have seen nothing yet!!

Maar zonder gein is de houding van mannen in Nepal wel een van de kernproblemen van dit land. Simpel gezegt werken alleen de vrouwen en blijft dus 50% van het potentieel onbenut. Sterker nog, daardoor gebeurt er niets nieuws of extra's want de vrouwen kunnen er absoluut geen werk bijhebben en de mannen zijn te lui en afwachtend. Resultaat is dat het hele leven hier in hetzelfde kringtje bljift ronddraaien. Een beetje geld verdienen, voldoende om je vol te stoppen met rijst en morgen zien we wel weer. En de vrouwen doen iedere dag hetzelfde werk, op het land, koken de maaltijden en houden het huis bij.

De afgelopen weken was er erg veel werk op het land omdat het graan geoogst werd. Dat gaat in een aantal stappen, te beginnen met twee keer snijden. Eerst het graan vanaf de grond afsnijden en naar het huis brengen en daarna de halmen eraf snijden. Dat snijden gebeurt met een sikkelmes, die er vreselijk oud uitzien maar vlijmscherp zijn. Vooral bij het afsnijden van de halmen waarbij ze een bundel stengels met de hand vasthouden gebeuren nogal wat ongelukjes. Inmiddels heb ik dus mijn voorraad pleisters en verbandgaas al een keer moeten aanvullen want ik kon regelmatig met mijn EHBO tasje in het dorp op stap of stond er een buurvrouw met een bloedende vinger op ons erf. Ook de kinderen ontkomen er niet aan. Toen ik op een middag thee ging drinken bji een van de andere leraren stond er een groepje kinderen voor zijn huis waarvan een met haar vinger hoog in de lucht. Ik snapte eerst niet waarom totdat ik het bloed op haar arm zag. Dus weer terugrennen voor de verbandset. Wel slim bedacht van zo'n meisje dat ze weet dat ze het hoog moet houden. En een bikkel, want na het afspoelen (er bleek een mooi plakje van haar vingertop af te zijn) ontsmet met sterilon en ze gaf geen krimp. Zelfs Amaa staat te springen en bekken te trekken als ik dat bij haar doe! Zo is mijn rol als dorpsmedicus inmiddels wel bekend en komen er veel mensen nadat ze bij de dokter zijn geweest met hun medicijnen even langs om te vragen of het 'good medicine' is. Meestal gaat het om pijnstillers en/of antibiotica en gelukkig ken ik nog wat namen!

Nu nieuwjaar voorbij is begint de school weer en kan ik nog twee weken lesgeven. Maar de glijbaan en schommel moeten ook nog geschilderd worden en wil ik ook nog een schoorsteen-project doen. Kort gezegt houdt dat in dat ik van dunne metalen plaat een soort kap wil maken (zoals een afzuigkap) voor boven het houtvuur in de keuken. Nou zijn er winkels die die kap wel willen maken maar kan ik geen metalen buizen vinden. Je zou er een Gamma voor in Nepal willen beginnen, die volligt met mooie stukken pijp en 90 en 45 graden tussenstukken. Vanochtend op een geleende mobilette (een scooter zonder versnellingen) de hele stad door gescheurd op zoek naar 'pipe' maar de conclusie is dat ze het hier niet hebben/kennen. Wat hier wel erg handig is dat een soort winkels altijd bij elkaar zit. Dat heeft te maken met een soort gilde structuur. Dus voor metaal winkels hoef ik maar naar 1 plek in de stad. Nu ga ik weer uitzoeken of we van platte plaat ook stukken pijp kunnen laten maken.
Al met al wordt het goed plannenwant op 3 mei vertrek ik naar Kathmandu. En alhoewel ik er erg naaruitzie al mijn 'loved ones' weer te zien zie ik erg op tegen wat ongetwijfeld een hartverscheurend afscheid gaat worden. Maar om al wat van mijn plannen prijs te geven, waarschijnlijk wordt het een werkelijk 'tot ziens'!

veel groeten en liefs, Jerome

toeristisch uitje

Rene van VFN organiseert per periode een uitje voor alle vrijwilligers. En aangezien de scholen dicht zijn konden we zomaar drie dagen op stap. Met een eigen busje lekker de toerist uithangen. De eerste dag waren Chuddamani, de nepaleese VFN coordinator, zijn vrouw Maya, zoontje en neefje er ook bij. Vooral voor hun was onze eerste bestemming, Manakamana Temple, iets heel bijzonders. Het is namelijk een van de drie belangrijke hindu tempels in Nepal. Dat te kunnen bezoeken en daar Pujaa doen, een soort gebed en offers brengen, is werkelijk een hoogtepunt in het leven van de Hindoes. Manakamana ligt boven op een berg, halverwege tussen Pokhara en Kathmandu. Tot 1998 alleen bereikbaar via een 18 km lang pad omhoog, maar nu met een oostenrijkse kabelbaan. Vooral beneden is het een prachtig gezicht. Lange rijen Nepalezen in hun mooiste kleren, met geiten of kippen om te offeren, en de spanning op hun gezicht voor zo'n belangrijke dag maar ook voor de enge tocht met een kabelbaan. Bij de tempel zelf is het erg smerig, alles ligt vol met resten geofferde etenswaren, er hangt een dikke rook van alle boterkaarsen en van het afvalverbranden, maar vooral de lucht als van een slachthuis is niet erg prettig. Wij waren er op een belangrijke dag, dan wordt er om de paar minuten een kip of geit geofferd. Een kip gaat in 1 slag, lijf weer terug in een plastic zak en klaar.Een geit gaat in twee keer, eerst wordt de hals doorgesneden en dan de kop er afgehakt. Het lijkt zo allemaal erg gruwelijk, maar als je daar bent past het wel op een of andere manier. Bij de tempel heb ik voor al mijn neefjes en nichtjes (6*) een hangertje gekocht van de tempel en voor Opa en Oma een ingelijste foto. Door Maya en Chudda zijn die bij de tempel ook 'gepujaad', waardoor het een heel speciaal kado wordt.

Na Manakamana gingen Chudda en zijn familie naar huis en wij door naar Gorkha. Deze plaats is beroemd omdat daar de koning is geboren die als eerste van Nepal een verenigd land heeft geprobeerd te maken. Zijn paleis en tempel liggen hoog boven de stad. Op dag twee dus vroeg op (zes uur!) en de 1500 treden omhoog. We hadden gehoopt dan ook een goed uitzicht op de Himalaya te hebben maar daarvoor waren er helaas teveel wolken. Wel was het erg mooi om het paleis in alle rust te kunnen bewonderen. Op de terugweg zijn Rene en ik gestopt voor een typisch Nepalees ontbijt, vers gebakken sel roti (een soort ringen van oliebollendeeg gebakken in hete olie) en een schaaltje lauwe kapucijners met stukjes rauwe ui. En dat natuurlijk met een kopje gekruide melkthee. Het klinkt misschien raar, maar erg lekker. Daarna van Gorkha door naar Bandipur. Een nog relatief onontdekt bergdorpje in Newari stijl. Newari is de naam van de bevolkingsgroep die hier woont en ze maken huizen met erg veel mooi houtsnijwerk. Ook heeft Bandipur een soort pleintje wat je hier eigenlijk nooit ziet. Het voelde een beetje als zo'n zuidfrans plaatsje, en daar hebben we ons dan ook maar naar gedragen, lekker lang lunchen en daarna niks doen op het terras. Die pret werd ruw verstoord door een groots onweer waardoor binnen 5 minuten het hele plaatsje onder water stond. Na de bui hebben Rene en ik nog even de huisberg beklommen om de route te verkennen, aangezien we de volgende ochtend daar de zonsopgang en hopelijk bergen wilden zien. Na de nacht in een supersmerig guesthouse (geen douche en met kleren aan boven op de dekens) om 05.30 op pad. Maar helaas, weer teveel bewolking. Wel een erg mooie en sfeervolle plek (boven op de berg staat een klein tempeltje) om het licht te zien worden.

Voordat we vertrokken samen met Rene nog een school bezocht omdat dit wel een erg mooie plek is om een vrijwilliger te plaatsen. En daar had de lokale school wel oren naar. Op de terugweg ook nog een klein tempeltje bezocht, beheerd door een oud stel. Van de vrouw kregen we beide een Tikka.

Omdat ik de volgende ochtend weer training Engels aan de leraren zou geven weer op tijd terug naar Pokhara, en voor mij de bus terug naar huis. Die reis wordt elke keer leuker omdat veel mensen me herkennen en ik ook wat Nepalees spreek. Vanaf waar de bus stopt moet ik nog een half uur naar beneden lopen, en vaak lopen er dan mensen met me mee die wel zin in een praatje hebben. En ook thuis komen is hartverwarmend, Amaa (oma) vliegt de keuken in met hout om verse thee te maken en alle kinderen hangen letterlijk om mijn nek. Maar het was ook erg lekker om er drie dagen tussenuit te zijn en fatsoenlijke gesprekken in het nederlands te kunnen voeren!

Veel liefs en groeten, Jerome

pindakaas en chocoladepasta

Door het leven in een klein Nepalees dorpje verlies ik alle gevoel van tijd. Het enige ijkpunt is de zaterdag, de Nepaleese zondag maar ook dan voltrekt het leven zich in hetzelfde ritme. Kranten en tv nieuws zijn ver weg, wel heeft mijn familie een tv maar het nieuws is niet echt te volgen en gaat 99% over Nepal zelf. Maar inmiddels ben ik net over de helft van mijn verblijf. Hoogste tijd om wat ups en downs met jullie te delen!

Het leven in een Nepalees huis valt reuze mee. Mijn kamer voelt echt als thuis, inmiddels is ook het muskietennet opgehangen en heb ik een echt hemelbed. Mijn privacy wordt in mijn kamer ook echt gewaardeerd. Regelmatig hoor ik ouders tegen hun kinderen roepen dat mama (dat ben ik dus) niet gestoord mag worden en dat gebeurd dan ook niet. Maar zogauw ik buiten mijn kamer ben is er altijd wel iemand in de buurt. En persoonlike privacy kennen ze hier niet. Hoe gaat het met je, waar ga je naar toe, wat ben je aan het doen, wat ga je morgen doen... Inmiddels heb ik geleerd te antwoorden zoals ze dat zelf ook doen, gewoon lekker vaag (i'm going to see a friend). Wel even wennen voor iemand die normaalgesproken alleen woont (nou ja alleen...sorry lieve buren). Ook even ongestoord rondwandelen is er niet bij, er is altijd wel iemand aan het werk in het veld of je komt iemand tegen. Na een luide begroeting (sir door scholieren, Jeromesir door leraren of andere volwassenen of mama door familie) volgt er een gesprekje in gebroken Nepalees van mijn en gebroken Engels van hun kant. Ik kan wel overal terecht voor een kopje thee maar volgens mij wordt nauwkeurig in de gaten gehouden waar ik dat allemaal doe, dus probeer ik het zo eerlijk mogelijk te verdelen.

Het eten is een ander verhaal. Na dik (leuke woordspeling!) 5 weken rijst zitten mijn broeken wel erg ruim. Niet dat ik ziek ervan wordt, integendeel, maar het is volgens mij niet voldoende voedzaam voor mij om echt op te leven. Dat blijkt ook uit wat ik het afhaalchinees-effect noem. Na het eten zit je proppievol maar twee uur later heb je weer honger . En ik krijg nog steeds dubbel zoveel prut (groente en aardappelen) erbij als de andere familieleden. Af en toe heb ik ook gewoon geen zin meer in weer zo'n bord rijst. Het is eigenlijk onvoorstelbaar dat de Nepaleezen hun leven lang twee keer per dag precies hetzelfde eten. Dus heb ik nu een pot chocoladepasta en pindakaas gekocht. Samen een een soort bruinbrood (van de German Bakery nog wel) is dat een prima aanvulling. En als er na een paar dagen teveel mieren in het brood zitten dan zijn twee eetlepels pindakaas puur ook erg lekker! Dat gaat dus goed en ik ben nu vaste klant bij de supermarkt, want vooral de chocopasta is bij mijn neefjes erg geliefd. Ook heb ik oploskoffie gekocht, want alhoewel er in het dorp veel koffie verbouwd wordt is het niet een gangbaar drankje. Nadat ik een keer verse kofiie bij een van de buren kreeg begon ik dat wel erg te missen. Nu kan ik af en toe met mijn dompelaartje heet water maken en koffie drinken. Ook ben ik de laatste tijd weer wat vaker in Pokhara en kan dan flink bij eten.
Zo ben ik vandaag begonnen met thee en biscuits, om 9.00 een bord rijst met aardappelen en rettich, daarna de bus in naar Pokhara. Toen een tuna sandwich, en daarnet hebben Rene, Willem en ik voor lunch een grote omelet op.

Inmiddels is het ook behoorlijk warm aan het worden. Iedere dag lijkt het een stukje heter te worden en vaak is het erg benauwd. Ook nu (15.00) is het weer aan het dicht trekken en zal er wel weer een knallend onweer volgen. Vooral als ik in het dorpje zit is het prachtig om onder het afdak van het huis te zitten en naar het onweer te kijken. Iedere dag start helder maar op het eind van de ochtend zijn de eerste wolken er. Vaak begint het dan om 4-5 uur flink te onweren maar heb je een paar uur later weer een prachtige sterrenhemel.

Het moeilijkste van het leven hier zijn de spelregels in een Nepaleese familie (Nepali Culture). Ik heb daar persoonlijk geen last van, maar het is moeilijk om het dagelijks te moeten aanschouwen. Vooral het grote verschil tussen mannen en vrouwen valt mij erg zwaar. In mijn familie is Jyoti, getrouwd met de oudste zoon, werkelijk de slavin van het huis. En dat terwijl zijzelf en Huri, beide wiskundeleraar, het geld voor de hele familie binnenbrengen. Huri hoeft naast de school niets anders te doen dan roepen dat hij honger heeft, zich volstoppen met rijst om daarnal als een Al Bundy onderuit te zakken. Naar zijn vrouw toe steekt hij geen vinger uit. Jyoti moet naast haar schoolbaan op hun velden werken, koken, wassen, het huis schoonhouden, etc.. Een mooi voorbeeld is dat als Missan naar de wc is geweest (die een stukje van het huis afstaat), hij in zijn blote kont luidkeels van de WC staat te schreeuwen dat hij klaar is. Huri en ik zitten dan niks te doen op het erf, Jyoti is de afwas aan de kraan aan het doen en Amaa zit in de keuken. In plaats van zelf te gaan schreeuwt hij naar Amaa en Jyoti dat ze in actie moeten komen. En dat hebben we het hier nog over een redelijk moderne vent die gestudeerd heeft. Maar hij is ook een beetje een zacht ei en durft niet echt tegen zijn ouders in te gaan. Zij hebben geld moeten lenen voor zijn opleiding en hij heeft het gevoel day hij nu aan de beurt is om voor zijn ouders te zorgen. Soms probeer ik heel voorzichtig in gesprekken met hem allen of hun beiden ze te stimuleren ook wat meer aan zichzelf te denken. Want er loopt ook nog een werkeloze jongste broer rond die best een keer wat kan doen. Ikzelf heb wel een soort status als oudste zoon (blijkbaar is er voor Huri nog een zoon geboren die na 1 jaar is overleden, en Amaa zegt nu dat haar vierde zoon terug is), en kan daarmee soms wel wat beinvloeden. En af en toe gebruik ik ook gewoon mijn cultuur (in my country we do...) als argument.

Ik ben sowieso de held van de familie geworden, door een spannende periode met Missan, hun jongste zoontje. Een paar weken geleden ben ik met Jyoti en hem naar het ziekenhuis geweest omdat we dachten dat hij longonsteking o.i.d. had. Na veel wachten kwamen we uiteindelijk bij een kinderarts terecht die bij het afluisteren een hartruis hoorde en over hartproblemen begon. Dus moest er een ECG gemaakt worden maar dat kon pas de volgende ochtend. Je kunt je voorstellen dat de bustocht naar huis niet erg fijn was. Jyoti zat alleen maar te huilen en mijn arm fijn te knijpen. De hele avond heb ik geprobeerd uit te leggen wat de dokter mij in het engels had uitgelegd, namelijk dat de kans op een echt hartprobleem erg klein was maar ze het wel wilden uitsluiten. Gelukkig kon ik een beetje helpen met uitleg want voor Huri en Jyoti was het alleen maar verschrikkelijk eng. Volgende dag weer terug voor ECG, naar de kinderdokter en toen cardioloog. Gelukkig was ik in de bus heen aan de praat geraakt met twee duitse co-assistentes, die in dat ziekenhuis stage lopen, en de combinatie van drie buitenlanders waarvan twee in een witte jas heeft de wachttijden hier en daar verkort en konden we ook bij het hoofd cardiologie terecht. Die weer luisteren, ECG bekijken en met de conclusie komen dat hij een echo wil maken. En je raad het al, de dag daarna om 14.00 uur. Dus weer terug naar huis in spanning. Uiteindelijk bleek na de echo alles OK te zijn! Gelukkig en een hele opluchting. Wel hebben we nog een boel medicijn meegekregen voor zowel Missan als Jyoti. Dus nu beheer ik ook de huisapotheek en staat Missan na het eten meteen klaar bij me met zijn mond wijd opengesperd. Ik heb nog nooit een kind meegemaakt dat zo graag drankjes en pillen slikt. Maar ze maken dan hier ook wel super kindermedicijnen met ananas en mango smaak.

Vanalles meegemaakt dus en niet altijd even makkelijk. Vooral omdat ik een erg goede band met Jyoti heb maar niets aan haar problemen kan doen. Gelukkig hebben we ook veel lol samen, en zijn we gisteren samen bij haar ouders op bezoek geweest. En ze heeft ook veel steun van Kate, een engels meisje dat vorig jaat drie weken bij ze heeft gewoond en nu voor een week terug op bezoek is.

Ik ben nu weer terug in Pokhara want morgen gaan we met alle vrijwilligers een paar dagen op stap. We gaan naar Manakamana, een van de grootse hindoetempels, boven op een berg halverwege Pokhara en Kathmandu, en daarna naar Ghorka en Bandipur. Donderdag zijn we weer terug. Dan kan ik hopelijk aan de slag met de playground en verder met de engels cursus voor leraren.

tot gauw, veel liefs, Jerome

examentijd

inmiddels zijn de examens voorbij en is het komende zondag result day op school. Dan komen alle kinderen en ook de ouders naar school om de uitslag te horen. Het is hier nu eind van het schooljaar en daarna volgt vakantie t/m 13 april, het nepaleese nieuwjaar. Leuk voor de kinderen maar weinig te teachen voor mij, vandaar dat ik met mijn collega's aan de slag ga.

Maar eerst terug naar de examens. De kinderen doen examen in 7 vakken; Nepali, Math, English, English Grammar, Science, Social studies en General Knowledge. Dus 7 dagen examen van 11.00 tot 13.00. Om 10.00 is iedereen al op school en zitten de kinderen zenuwachtig te wachten. In de klas krijgen ze dan examenpapier en wordt het examen toegelicht. Ik heb dat voor de vakken Engels en Science gedaan. Vervolgens mogen ze om 5 voor 11 naar buiten en zoekt iedereen een plekje op het veld voor de school. Jawel, we doen examen hier gewoon lekker buiten. Vooral met de hogere klassen is dat lastig, want die proberen de boel echt te belazeren. Dat werd dus een sport om dat tegen te gaan. Rondjes lopen op het veld en een krijtje in de hand voor diegenen binnen gooi-afstand. De rest van de leraren gaat trouwens gewoon lekker op een muurtje in de zon zitten en komt pas in actie als het echt niet anders kan. Maar vooral heb ik geprobeerd de kinderen te helpen, sommige zaten al na 10 minuten voor zich uit te staren. Dan ging ik er even bijzitten en hoefde soms niet eens een antwoord te geven. Nadeel was wel dat vervolgens alle kinderen mij om hulp kwamen vragen, zelfs degenen met Nepali examen dat geschreven is in devanganari.

Nu zijn alle examens nagekeken en hebben we de resultsheets gemaakt. De principal verschafte mij de eer om klas 5 te doen. Nou ja, eer, het zijn twintig kinderen, 7 vakken, 4 punten per vak (3 examens en gewogen gemiddelde final score). Dat zijn dus een boel cijfers met de hand schrijven. En de originele moet vervolgens nog eens gemanipuleerd worden naar het exemplaar dat naar de regering gaat. Studenten moeten namelijk voor elk examen slagen, een goede final score alleen is onvoldoende. Dus iemand die zijn eerste examen verprutst maar vervolgens twee goede maakt heeft een voldoende final score maar een failed examen. In de governement kopie worden dan de cijfers herberekend zodat er dezelfde final score uit komt maar ook alle drie de examens voldoende zijn. Simpel gezegd hevel je punten van een goede naar een slechte over. En die versie moesten we twee keer maken. Lamme hand van het schrijven dus.

En nou moet ik morgen vroeg op om op tijd (10.00) terug op school te zijn vanuit Pokhara. Met de bus van 8 uur terug moet voldoende zijn hopelijk. Alleen bestaat er hier in Nepal niet zoiets als de bus van 8 uur!. Maar tot nu toe komt het altijd goed.

Volgende keer meer over de up's en down's van het leven hier, veel liefs en groeten, Jerome

gift voor Nepal

zoals ik al in het laatste bericht aangaf hebben jullie een voor Nepaleese begrippen enorm bedrag geschonken. De teller staat nu op 855,- euro. Om wat perspectief te geven, een leraar op mijn school verdient dat ongeveer per jaar!

Allereerst dus een groot dankjewel. Ik hoop dat ik iets kan overbrengen van de omstandigheden hier, en ook mijn gevoel over hoe hard die hulp welkom is. Nu ik enige tijd op de school heb doorgebracht en wat meer gevoel heb bij de Nepaleese cultuur ben ik plannen gaan maken voor de besteding. Als toets hanteer ik daarvoor de volgende uitgangspunten (er is toch nog wat NL denken overgebleven!);

- het moet iets zijn waar de schoolkinderen direkt of indirekt baat bij hebben

- het moet liefst enigzins duurzaam zijn

- het moet voldoende cultuurtechnisch passen zodat het ook gewild cq gebruikt wordt.

Tot nu toe ben ik het volgende van plan:

- aanschaf van een glijbaan en schommel voor het 'schoolplein'. Dat is nu nog leeg en wat is nou een lagere school zonder 'playground'. Dit is de leukste maar ook de grootste uitgave. Alles wordt hier van metaal gemaakt en moet dan nog vanuit Pokhara naar ons dorp worden getransporteerd en ter plekke in elkaar gelast. Daarna gaan we zelf schilderen en plaatsen.

Samen met broer Huri ben ik afgelopen vrijdag in Pokhara op zoek gegaan naar een goede metal shop. We hebben een goede gevonden die dezelfde toestellen heeft gemaakt voor een weeshuis 50 meter verderop. Hij weet dus wat we willen en hij moet maken. Helaas is door de verkiezingstijd de prijs van metaal gestegen waardoor het niet goedkoop is. We hebben nu een totale prijs van 30.000 rupees (is 300 euro) afgesproken. En dat na zwaar onderhandelen door mijn Nepaleese broer. We krijgen er dan wel nog twee drums(vaten) bij die we als vuilnisbak gaan plaatsen. Over 10 dagen moet hij hier klaar zijn en begint het werk op het schoolplein. Het lastigste wordt nog hoe we de kinderen weghouden als we de toestellen in cement plaatsen. Maar zoals altijd hier verzinnen we daarvoor wel een oplossing dan.

- een engelse cursus voor de leraren. Die heeft Rene (hij heeft oorspronkelijk engels gestudeerd) van VFN ooit gemaakt voor zijn school. Nu heb ik afgesproken met de principal dat ik deze course in de huidige schoolvakantie ga geven. Daarvoor ga ik een aantal dictionarries kopen, zowel engels-nepali als verklarend engels (dat zijn kinder woordenboeken waarin een engels woord in heel eenvoudige bewoording wordt toegelicht). Achtergrond is verbetering bij de basis, de leraren. De school is een paar jaar geleden overgestapt op engels lesmateriaal, maar het nivo van de leraren in engels is daarvoor eigenlijk te laag. Daardoor snappen ze hun eigen boeken te weinig en geven ze een slecht voorbeeld voor de kinderen.

- een goede EHBO kist voor de school. Die is er nu niet, en regelmatig wordt mijn reisset aangesproken. Het gaat vaak om kleine wondjes, maar de de slechte omstandigheden kunnen die grote gevolgen hebben. Ik weet nog niet waar ik het materiaal kan krijgen, maar als dat gelukt is ga ik meteen maar een mini EHBO cursus geven (mij wel toevertrouwd ;-))

Daarmee is het totale bedrag nog niet op. Wel is het afwachten wat de playground uiteindelijk gaat kosten, en dan volgt de rest van de plannen.

Ik ben jullie erg dankbaar voor de hulp om dit hier te kunnen doen. Het schoolhoofd is dolgelukkig maar dat is iets wat men hier niet rechtstreeks aan jou laat blijken. De beste graadmeter is hoe veel er op school en in het dorp vervolgens over wordt gesproken. En het was hier meteen het grote onderwerp. En via mijn broer of de vice principal hoor ik dat dan weer terug. Al met al heb ik volgens mij wel een goede relatie met de school, zo hoorde ik gister van de vice principal dat ik ben besproken in het school management commitee (daarin zitten de schoolleiding en vertegenwoordigers van de 'gemeente' en ouders). Ze spreken over me als verry good man en teacher en ik mag de volgende meeting zelf komen opdraven.

Danyabaath (thx) en veel liefs, Jerome

schoolavonturen

Ik ben nu al een tijd les aan het geven, dus de hoogste tijd om wat meer over de school en mijn werk daar te vertellen.

De school is een governemental primary school, te vergelijken met een basisschool. We hebben achtereenvolgens nursery, KG (kindergarten) en class 1 t/m 5. De leeftijd van de kinderen per klas varieert nogal, omdat sommige kinderen pas op latere leeftijd naar school worden gestuurd. Het team van de school bestaat uit 7 leraren, waarvan 3 vrouwen (Tulasi m, principal, Kaladhar m, vice principal, Rajkumar m, Huri mijn broer, Mina v, Parvati v en Bharati v). En nu dus 8! Daarnaast is er ook nog een concierge, Taraapoti.

Op mijn eerste schooldag werd het rooster van de muur gehaald en er lessen voor mij ingepland. Ik geef les aan klas 5, 4 en 3, in de vakken English, English Grammar en Science. In totaal heb ik per dag 5 van de 7 lesuren, dus naast de pauzes nog wat extra tijd om bij te komen. Dat was vooral de eerste dagen wel erg lekker. Veel van de lessen die ik doe worden normaal door de principal gegeven, die nu blij is want hij is zogenaamd erg druk (ook dat concept is helaas hier bekend). Op mijn vierde lesdag heeft hij 3 lessen meegekeken en is blijkbaar (hoor ik van Huri) erg onder de indruk van mijn teachers kwaliteiten.

Op een normale schooldag sta ik om 7 uur op, en als ik me was aan de kraan op het erf van ons huis komt Jyoti, mijn Bahini (jongere zus), met thee en biscuits aan. Daarna ga ik wat opruimen, af en toe een wasje, vul mijn solar shower en ga daarna lezen of voorbereiden voor school. Om iets voor negenen is 'dinner' klaar en werken we een groot bord rijst naar binnen. Om half tien lopen Huri en ik naar de school (10 min.). Als we op het schoolplein aankomen is het een kakafonie van 'good morning Sir' en 'Namaste'. Alle kinderen willen vooral mij, de volunteer teacher, groeten. Maar om kwart voor 10 is die pret afgelopen. Per klas wordt er dan een rij (line) op het plein (gras/zandveld) gemaakt, en de rijen netjes oplopend per klasnummer. Onder begeleiding van trommelslagen wordt er dan een soort ochtendgymnastiek gedaan. Daarna volgt het zingen van het nepalese nationale lied, en marcheren de kinderen in line, laagste klas eerst, nog steeds begeleidt door de trommel, naar hun klas. Wij de leraren gaan dan naar de teachers room op de eerste verdieping en zitten daar buiten op een bankje. Er wordt wat gekletst over het weer, de oogst, familie en vooral ook veel met mobiele telefoons gespeeld. Iedereen heeft er tegenwoordig hier een maar dat moet je vooral ook laten zien. Als het eerste lesuur begint maakt niemand aanstalten om op te staan, ze zijn hier niet zo van de werkdruk. Als je het goed wil hebben als leraar, kom dan naar Nepal. Meestal ben ik de eerste die opstaat, waarna de rest dan ook maar volgt. De lesuren zijn maar 40 minuten, en met het bespreken van huiswerk erbij is dat zo om. Als ik de klas binnenkom springen alle kinderen in de houding en brullen luidkeels 'good morning sir, thank you for teaching us sir' waarop ik antwoord met 'basa-basa (sit-sit). Dan kan de les beginnen. Als ik huiswerk heb gegeven maak ik een rondje langs de leerlingen om de schriften in te kijken en doe een snelle check of er veel fouten inzitten. De meest gemaakte fouten bespreek ik dan klassikaal. Daarna doen we een nieuw stuk uit het boek. Soms probeer ik wat stukken uit het boek over te slaan maar dan wordt er zo hard geprotesteerd dat ik wel moet toegeven. Het boek is voor de kinderen heilig en ze doen niks liever dan eruit nazeggen (ik eerst hardop lezen en dan de klas, of overschrijven). Echt iets oppikken doen ze niet. Daarom probeer ik per les een paar engelse woorden uit te leggen of 1 grammatica onderwerp. Gaandeweg de les schrijf ik het huiswerk voor de volgende dag op het bord. Sommige kinderen hebben hetzelfde boek van hun oudere broer of zus, waarin alles al staat geschreven. Maar diegenen zonder dat schreeuwen moord en brand en proberen te onderhandelen over de hoeveelheid huiswerk.

Het lesgeven is leuk maar soms ook erg vermoeiend. Klas 5 is het grootst, 18 kinderen, en klas drie maar 9. Dat is goed te doen. Maar ik probeer ze actief bij de les te betrekken, degene die alles al weet zijn mond te laten houden en de minder sterke kinderen te stimuleren. Per klas hebben de kinderen een roll number, en 1 betekent beste cijfers vorig jaar. Ze zijn erg gefixeerd op hun positie op de roll, maar voorbij de helft lijken de kinderen het te hebben opgegeven. En natuurlijk heb je ook hier alle soorten en smaken in de klas. Van het verlegen kleine meisje rechtsachter tot de grote bek jongen midden voor. Ik probeer zoveel mogelijk met positieve signalen te werken dus schrijf dan bijvoorbeeld een makkelijke oefening op het bord. Roep vervolgens dat verlegen meisje naar voren (aau-aau = come) en duw haar het krijt in de handen. Vervolgens staat ze een paar minuten afwisselend naar het bord, krijtje en mij te kijken. Na wat aanmoediging (timi lekhaa = you write) wordt aarzelend het goede antwoord opgeschreven. Bij zowat iedere letter kijkt ze achterom naar mij. Als ze klaar is begin ik in mijn handen te klappen wat vervolgens enthousiast door de hele klas wordt overgenomen. Als je dan zo'n snoetje ziet stralen heb ik een brok in mijn keel. Soms ontkom ik niet aan straffen. maar vaak is een dreigende blik of stem voldoende. Voor nepalese begrippen ben ik erg groot dus als ik dichtbij kom staan en boos kijk is het vaak voldoende. Tot nu toe heb ik twee keer iemand voor 3 minuten de klas uitgestuurd.

Om 1 uur hebben we pauze en maakt de concierge thee en krijgen alle leraren een rol biscuits. We zitten (of liggen) dan op het dak van de school terwijl de kinderen buiten spelen. Dat op het dak zitten is erg geliefd bij de leraren, radiootje en matje mee en 'life is good'. Zoals ik al zei, aan werkstress doen we hier niet. In de middag ga ik, vooral met klas 3, vaker naar buiten, neem een bal mee en doen we een wordgame of iets dergelijks (die verzin ik ter plekke). Om 4 uur stipt wordt de school afgesloten en gaan we naar huis, op naar thee en 'snack' (popcorn, wat noodles of een ander klein hapje).

Tot nu toe ga ik iedere dag met veel plezier naar school. De kinderen zijn erg enthousiast en leergierig, en als leraar heb je veel authoriteit. Vooral als we in de klas actief bezig gaan of ik woorden probeer uit te beelden worden ze helemaal wild. Inmiddels is het schooljaar afgelopen en zijn de examens gestart. Daarna volgt helaas een lange schoolvakantie. Maar in die periode ga ik met de leraren aan de slag. Daarover en over de examenperiode de volgende keer meer. Wat ook nog komt is een verhaal over hoe ik het fantastische bedrag van 855,- euro dat jullie hebben gedoneerd ga besteden. Een tipje van de sluier, het 'schoolplein' is nu nog leeg..

veel liefs en groeten, Jerome

de eerste week bij mijn gastgezin

afgelopen maandag was het zover! Die middag samen met Chudda (de nepaleese coordinator van VFN) op weg naar mijn gastgezin. Voor de eerste keer had Chudda een taxi geregeld, die er al na 10 minuten mee ophield. Dus werd de broer van de taxichauffeur opgetrommeld die ons verder naar Adhikaridanda bracht. Normaal ga je met de bus van Pokhara naar Naudanda, en dan is het nog een half uurtje lopen. Die weg die je loopt deden we nu dus ook met de taxi. zo`n kleine Nissan op een weg die wij alleen met een grote jeep zouden doen.

En dan loop je naar het huis van je gastgezin en denk je ......... slik. Het zijn twee huizen, het oude huis van de ouders van het echtpaar (zijn ouders) en een nieuwer huis waar het echtpaar met hun twee zoons en hun broer wonen. Ik heb een kamer in het huis bij Opa en Oma.

Het huis moet je voorstellen als een stal of een soort lemen hut. Mijn kamer is opgepimpt met vinyl zeil en een rieten mat op de vloer, alle muren zijn afgeplakt met kranten en het plafond is afgedekt met plastic. Er staan twee bedden in, een klein raampje (zonder glas maar met gaas buiten) met luiken en een lamp met een stopcontact. Maar zoals jullie al weten, powercuts..
Tot nu toe heb ik alleen twee reuzespinnen moeten killen (ze zijn ongeveer zo groot als je hand, vingers en palm). Volgens mij broer bijten ze niet, maar je moet wel flink meppen met een stuk bamboe voordat ze niet meer bewegen.

In Nepal is familie de belangrijkste vorm. En ook ik wordt nu als lid van de familie gezien. Dus hoogste tijd om ze voor te stellen. Ik leef bij een echtpaar, Huri en Joti. Hij, Huri, is nu mijn jongere broer (ik ben ouder), in Nepalees Baai. Mij noemt hij brother. Zijn vrouw Joti is nu mijn Bahini (jongere zus), en zij is degene die alles voor mij doet. Dat is Nepaleese cultuur, waarin vrouwen alles voor de mannen doen. Zo heb ik voor de vorm wat was achtergelaten, want zoals Joti zegt, you are my brother, so I have to wash your clothes, Tjaa... Beide zijn leraar, Huri op 'mijn' school en Joti op een andere.
Huri en Joti hebben twee zoontjes, Misaas van 7 en Missan van 3. Omdat ik een broer van hun moeder ben noem ik ze Banzaa (neef). De jongste roept gewoon Mama naar mij terug.

Het gezin woont samen met de ouders van Huri. Die spreek ik niet bij hun naam aan maar met Amaa en Baba (zit een beetje tussen mama/oma en papa/opa in). Mijn Amaa is degene die het eten in de keuken verdeelt en roept iedere keer dat ze erg veel van haar nieuwe zoon houdt. Maar dat is niet helemaal objectief want na het avondeten geef ik haar een sigaret en zitten we lekker met zijn tweeen te roken.

Nou heb je dat niet echt nodig want de keuken staat vol met rook van het houtvuurtje waarop wordt gekookt. Ook de keuken is ongeloofelijk, een vloer van klei of leem, achterin een verhoging voor het houtvuur en een houten rekje met wat metalen borden, bakjes en bekers. De ruimte is ongeveer 1,5 bij 5 meter en pikzwart van de rook.

's Ochtends om 7 uur wordt ik gewekt door Huri met een vrolijk good morning brother. Hij gaat dan naar school voor extra lessen. Ik was me onder de kraan op het erf en krijg dan van Joti thee met koekjes. Zij gaat dan koken en om een uur of acht eten zij, Amaa en ik. Ook 'sochtends gewoon warm eten, rijst met een linzenprutje en afwisselend wat spinazie, aardappelcurry of tomatenchutney. Als gast krijg ik natuurlijk het meeste van dat laatste. Het lekkerste is het eind, je bewaart wat witte rijst en giet daar warme buffalo melk over. Even prakken en je hebt heerlijke rijstepap.

Om 9 uur is Huri terug die dan snel eet en om half tien lopen we samen naar de school (over school meer de volgende keer). Om 4 uur zijn we klaar en krijgen dan thuis thee met een snack (pinda's, popcorn, koekjes). En om 7 uur weer aan de rijst met als toetje, jawel weer rijstepap. Daarna help ik Huri en Joti vaak met Engels, speel met Missan en Misaas of kijk TV (jawel!) met baba. Meestal is het tussen 9 en 10 uur bedtijd.

Het is echt ongeloofelijk hoe oprecht hartelijk \ik wordt opgenomen in het gezin. Volgens mij is het niet eens iets waar ze over nadenken maar wat helemaal ingebakken zit in hun systeem. Maar het komt zeker niet gemaakt over en ik voel me erg thuis. Het contrast met onze leefomstandigheden is natuurlijk erg groot maar het leert je ook weer dat je weinig nodig hebt.

Nu ik terug ben ik Pokhara voelt de stad als smerig als smerig en druk. Het enig extra is de warme douche in het hotel. Ander eten mis ik nu nog niet zo erg na pas een week. Inmiddels is het toeristenseizoen echt begonnen en is het druk. Waarom ze nu komen snap ik eigenlijk niet. want tot nu toe is het iedere dag heiig en zit er zoveel stof in de lucht dat je nauwelijks bergen ziet. Een groot verschil met november toen Roger en ik hier waren.

Inmiddels heb ik ook al 4 dagen les gegeven. Daarover volgende keer meer maar ik kan alvast verklappen dat het echt supergaaf is.

Nu (11.15 in Nepal) is het tijd om koffie te gaan drinken. Volgend weekend blijf ik bij mijn gastgezin dus meer over school over twee weken.

veel liefs en groeten, Jerome

de eerste week in Nepal

een week later, en ik zit in een internetcafe in Pokhara in plaats aan de afscheidskoffie in Nederland!. Hoogste tijd om jullie bij te praten. De reis verliep prima, mede dankzij de lift van Janine naar Schiphol en de afleiding door Roger op Schiphol. Reizen naar Kathmandu betekent 19 uur onderweg zijn, waarvan je er 12 vliegt. Ik had een overstap in Londen en Bahrein. Vooral vanuit Bahrein vliegen veel Nepalezen, die als gastarbeider in een van de golfstaten werken. Bij aankomst in Kathmandu om 19.00 uur was het pikdonker, mede omdat 2 keer per dag de stroom wordt afgesloten. Gelukkig werd ik netjes opgehaald en was Kathmandu wel bekend terrein. Alleen maar mijn hotelbed gezien want de volgende dag om 06.00 uur op voor de bus naar Kathmandu. Laat ik nou een plekje op de achterbank krijgen. Met de Nepalese wegen 8 uur lang een soort kermisattractie.

In Pokhara werd ik opgehaald door Rene van de vrijwilligersorganisatie (VFN) en konden we bijpraten over de plannen. Inmiddels was ik wel gammel van de reis en van de koorts die ik al tijdens de vlucht kreeg. Om dat verhaal maar meteen af te maken, die koorts ging niet echt weg dus eergisteren naar de dokter. Dat betekende een bezoek aan het lokale ziekenhuis waar je je ogen uitkijkt. De dokter sprak gelukkig goed engels, heeft me uitgebreid onderzocht en kwam uit op een keel- of luchtwegontsteking. En aangezien ze hier niet echt terughoudend zijn met antibiotica heb ik inmiddels geloof ik al genoeg op voor mijn hele verblijf. Maar anyway, het helpt en ik voel me weer kiplekker. Alleen jammer dat ik van de dokter 3 dagen rust moest houden en dus pas dinsdag naar mijn dorpje vertrek.

Nou ja jammer...Pokhara is supertoeristisch dus eigenlijk is het meer vakantie vieren. Rene en ik hebben inmiddels een goed weekend hotel gevonden met een prachtige tuin (foto's volgen). Voor ontbijt gaan we naar de German bakery, waar je zelfs een soort meergranen brood kunt krijgen. Dus gistermiddag lunch met bruinbrood en pindakaas! Favoriete avondeten is tot nu toe mixed fried noodles (zit tussen bami en mihoen in met groente, vlees en ei) en als toetje een banana crepe. Zwaar he! Wel heb ik inmiddels drie middagen Nepalees les gehad en probeer zoveel mogelijk in mijn hoofd te krijgen.

Afgelopen vrijdag de andere vrijwilligers ontmoet; Pieter, Volkan en Auke, drie Pabo Nijmegen studenten die hier stage doen (voor de buurt; en Loeki kennen natuurlijk) en Willem, die op een klooster lesgeeft. Vooral de verhalen van hun verblijf zijn erg spannend; ratten op je kamer, reuzenspinnen op de WC, etc.

Mijn school staat in Adhikaridanda, een klein dorpje. Wat ik van Rene heb begrepen is het een nieuw schoolgebouw met een jong team, 7 docenten (4 mannen, 3 vrouwen) en zijn ze twee jaar gelden gestart met volledig in het Engels lesgeven. Makkelijk voor mij dus en veel hulp nodig voor hen. Mijn gastgezin is een van de leraren van de school, hij woont met zijn ouders, vrouw en twee zoontjes. Ben erg benieuwd, ga het dinsdag zien.

Wat de algemene situatie in Nepal betreft, het is rustig maar 10 april zijn er verkiezingen. Niemand weet wat er daarvoor, tijdens of daarna gaat gebeuren. Door een opstand in het zuiden kan er nu geen benzine vanuit India worden ingevoerd, waardoor het vervoer af en toe plat ligt. En dan in zijn algemeenheid twee keer per dag voor 4 uur de stroom eraf. Vooral 's avonds, tot 21.00 uur is dat lastig want om 19.00 is het pikdonker.

De volgende keer dat ik jullie spreek zal het vakantiegevoel wel wegzijn, na een paar dagen school en gastgezin. Maar ik ben blij dat ik dan kan gaan doen waar ik voor ben gekomen.

veel lieve groeten, Jerome